اين پژوهش به تعريف اقسام و مباني آزادي سياسي و عدالت اجتماعي و نسبت بين آن دو در انديشه‌ي استاد مرتضي مطهري، اختصاص يافته است. بر اين اساس، تاكيد عمده بر مباني معرفت‌شناخت، به ويژه نقل و عقل و چگونگي تعامل آن دو بوده است، هر چند به مباني غايت‌شناختي، انسان‌شناختي، هستي‌شناختي، روش‌شناختي و دانش‌شناختي نيز اشاره گرديده است. به تصريح نگارنده: "تعيين‌گر اصلي در باب حدود آزادي فرد و جامعه و چگونگي وضع و اجراي قانون عادلانه، غايت حيات فردي و جمعي در رتبه‌ي اول؛ استعداد طبيعي و كمال جوي فرد ـ كه خاستگاهش همان غايت است ـ در رتبه‌ي دوم؛ و عقل و نقل عدالت بنيادي كه تعيين‌گر حدود و ثغور براي آزادي و چگونگي وضع و اجراي قانون عادلانه است در رتبه‌ي سوم مي‌باشد. به ديگر سخن، عدالت اجتماعي ـ سياسي است كه بر آزادي سياسي، تقدم رتبي داشته، تعيين‌گر قلمرو و حدود آزادي مي‌باشد".